ฉากหน้าความสำเร็จของสารพัดเว็บไซต์ที่ปรากฏย่อมปฏิเสธไม่ได้ว่า ต้องมีบุคคลผู้หนึ่งคอยทำหน้าที่เปรียบดั่งนายท้ายเรือคอยควบคุมแนวทางและบริหารจัดการเว็บไซต์อยู่ ซึ่งบุคคลดังกล่าวก็คือ เว็บมาสเตอร์...
ทั้งนี้ เว็บมาสเตอร์ที่ดี หรือ ประสบความสำเร็จในหน้าที่นั้น คงไม่สามารถที่จะมาพูดกันลอยๆ ได้ แต่สามารถวัดได้จากผลงาน ดังเช่น เว็บไซต์ไทยรัฐออนไลน์ ซึ่งได้เข้าไปมีส่วนร่วมสนับสนุนค่ายฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการยอดนิยมในวงการออนไลน์อย่าง “Young Webmaster Camp ครั้งที่ 10” (YWC10) ค่ายสานฝันเยาวชนในระดับอุดมศึกษา เพื่อเตรียมพร้อมคนรุ่นใหม่สู่เส้นทางวิชาชีพเว็บมาสเตอร์อย่างมืออาชีพ โดยในปีนี้จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 20-23 ต.ค.2555 ดังนั้น จึงนับเป็นเรื่องราวอันน่าสนใจไม่น้อยที่เว็บมาสเตอร์เว็บไซต์ไทยรัฐออนไลน์ คุณธนา ทุมมานนท์ ซึ่งคร่ำหวอดในแวดวงมานาน และไม่ได้เปิดตัวบ่อยครั้งนัก จะมาบอกเล่าเบื้องหลังการทำงาน พร้อมเรื่องราวที่น่าสนใจ และแนวคิดดีๆ ที่สามารถนำไปใช้งานได้ไม่มากก็น้อย ก่อนตัดสินใจเลือกสายงานนี้ มาดูกันว่าเคล็ดลับความสำเร็จในวิชาชีพนี้เป็นอย่างไรกันบ้าง
1. เมื่อครั้งเริ่มต้นทำเว็บไซต์ Thairath มีจุดเริ่มต้น หรือแรงบันดาลใจอย่างไร?
จริงๆ เรามีเว็บไซต์มาตั้งแต่ปี 2538 ซึ่งเป็นเว็บไซต์ข่าวที่ 2 ที่เกิดขึ้นในช่วงนั้น แรงบันดาลใจมันมาจากการที่เรารู้ว่าทุกสิ่งมันต้องดำเนินไป เมื่อโลกออนไลน์เริ่มเข้ามามีบทบาทมากขึ้น เราก็เริ่มหันมามองช่องทางนี้ และการปรับเปลี่ยนหน้าตาเว็บใหม่ก็เกิดขึ้นอีกครั้งเมื่อปี 2552 ในวันที่ 19 เมษายน โดยก่อนหน้านี้มีการประชุมมานานกว่า 1 ปี ทั้งหาจุดยืน แนวทางรูปแบบการนำเสนอ เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร และง่ายต่อการใช้งาน โดยสิ่งที่เว็บไซต์ไทยรัฐคำนึงถึงอยู่เสมอก็คือ การนำเสนอข่าวสารให้ถูกต้อง แม่นยำ รวดเร็ว และมีจริยธรรมด้านข่าวต่อสังคมไทย
2. ถ้าเปรียบเทียบกับอาชีพอื่นๆ แล้ว การทำงานสายนี้แตกต่างอย่างไร? และทำไมถึงเลือกทำเว็บไซต์?
สายอาชีพนี้เป็นสายงานด้านการบริหารจัดการ ทั้งเนื้อหา คน เครื่องไม้เครื่องมือที่จะใช้นำเสนอ ซึ่งจะต้องรอบรู้ เข้าใจในระบบงานต่างๆ นี่เป็นเรื่องท้าทายความสามารถของผู้ที่จะเข้ามาคุมงานทั้งหมด นอกจากนั้นแล้วยังจะต้องทราบถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้องอีกด้วย "การเปลี่ยนแปลง" ถือเป็นส่วนหนึ่งของงาน คนที่จะมาทำงานจุดนี้ต้องเปิดใจ รับฟังสิ่งต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นตลอดเวลา
3. สำหรับประเทศไทย คนทำงานในวงการนี้มีมากแค่ไหน?
ผมทราบว่ามีคนจำนวนมากที่ทำงานในสายนี้ แต่คนที่เข้าใจการทำงานในสายนี้จริงๆ และคนที่ประสบความสำเร็จมีน้อยมาก ส่วนใหญ่จะหลีกหนีความรับผิดชอบ ไม่เข้าใจถึงกระบวนการทำงานทั้งหมด ไม่เข้าใจความต้องการของตลาด แค่อยากได้ชื่อว่าสามารถ "ทำได้" แต่ที่ "ทำเป็น" จริงๆ น้อยมากครับ
4. ความสำเร็จในสายอาชีพนี้อยู่ที่จุดไหน เป้าหมายที่ควรมองคืออะไร
ความสำเร็จของเว็บมาสเตอร์ถ้าจะว่ากันไปแล้วอยู่ที่ความสามารถในการบริหารจัดการทั้งเนื้อหา คน เครื่องมือ และเทคโนโลยี ให้ลงตัวมากที่สุด แล้วนำเสนอออกมาผ่านทางหน้าเว็บไซต์ที่ดูแลอยู่ โดยต้องตอบสนองวัตถุประสงค์ของบริษัทเองและกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งก็คือ ผู้ที่เข้ามาใช้งาน อันจะนำไปสู่การได้รับความนิยมจากการที่มีผู้ใช้งานจำนวนมาก ได้รับการกล่าวขานถึงจากแวดวง และได้รับรางวัลในการจัดอันดับต่างๆ จากหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ เป้าหมายของสายอาชีพนี้ ส่วนตัวผมมองว่า ทำให้เว็บมันสมดุล ในที่นี้คือ ต้องมีเนื้อหาคอนเทนต์ที่ตอบโจทย์ผู้ใช้งานอย่างสม่ำเสมอ เทคโนโลยีที่ใช้เข้ากับสภาพตลาด สภาพการแข่งขัน และขีดความสามารถของทรัพยากรบุคคลที่เรามีอยู่ และสุดท้ายคงเป็นเรื่องของศักยภาพในการรับมือกับภาวะเหตุการณ์ฉุกเฉินต่างๆ ตรงนี้ถือเป็นจุดที่ท้าทายมากสำหรับคนทำเว็บข่าวอย่างผม
5. จำเป็นหรือไม่ที่คนทำเว็บไซต์ต้องเรียนจบมาทางด้านไอที หรือโปรแกรมเมอร์โดยตรง
ไม่จำเป็น เพราะการทำเว็บไซต์สามารถเรียนรู้และทดลองลงมือทำจริงได้ ขอเพียงแค่มีความมุ่งมั่น ใส่ใจ อดทน ลงมือทำและหาความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอ แต่ข้อได้เปรียบของคนที่เรียนมาทางด้านไอที คือมีความรู้เรื่องฐานข้อมูล (Database) เครือข่าย (Network) โครงสร้างต่างๆ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการทำเว็บไซต์ในระดับหนึ่ง
6. ทักษะสำคัญที่คนในสายอาชีพออนไลน์ทุกคนควรต้องมี ในมุมมองของคุณธนาคืออะไร
อย่างแรกเลย คือต้องเป็นคนยืดหยุ่น และพร้อมเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เพราะโลกของออนไลน์มันมีเรื่องใหม่ๆ เกิดขึ้นตลอดเวลา เราไม่สามารถหยุดนิ่ง หรือวางใจในความสำเร็จได้ ประการที่สอง คือ ต้องมีความสามารถในการประยุกต์ และดัดแปลง เราต้องสามารถนำความเปลี่ยนแปลงมาต่อยอดจากสิ่งที่เรามีอยู่ให้ได้ ประการที่สาม คือ ต้องเป็นคนรอบรู้ ซึ่งในที่นี้หมายถึง เข้าใจกระบวนการผลิตเนื้อหา การนำเสนอข้อมูล การจัดทำเว็บไซต์ เทคโนโลยี และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ถ้าเรามองภาพรวมออก การทำงานมันจะเชื่อมโยงกัน ทุกฝ่ายก็จะก้าวไปพร้อมๆ กันได้ ประการสุดท้าย คือ จรรยาบรรณในวิชาชีพ ซึ่งผมให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก เพราะผมถือว่าผมทำงานสื่อสารมวลชนด้วย ไม่ได้เป็นแค่เว็บมาสเตอร์อย่างเดียว
7. ถ้าแบ่งสายตามค่าย Young Webmaster Camp ที่มี Web Programming, Web Designer, Web Marketing และ Web Content คุณธนาคิดว่าตัวเองอยู่สายไหน?
ส่วนตัวผมจบมาด้านไอทีโดยตรง เลยมองว่าตัวเองก็คงอยู่ในสาย Web Programming แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นคนที่จะเป็นเว็บมาสเตอร์ที่ดีได้ ก็ต้องมีความรู้ ความเข้าใจในทุกศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง สายงานทุกสายงานมีความสำคัญเท่าเทียมกันหมด แต่บทบาทจะแตกต่างกันในแต่ละช่วงเวลา เราต้องพยายามรักษาความสมดุลในการจัดการทรัพยากรภายในให้สอดคล้องกับสถานการณ์ภายนอกอยู่เสมอ เพื่อรองรับความเปลี่ยนแปลงที่อาจจะเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา
8. ปกติเวลาที่คุณธนาต้องการทีมงานเพิ่มเติม วุฒิการศึกษา มหาวิทยาลัย หรือผลงานจะมีความสำคัญกว่ากัน?
คงต้องว่ากันตามเกณฑ์ก่อนนะครับ ความสำเร็จทางการศึกษาถึงจะไม่เป็นตัวชี้ว่าคนๆ นั้นเป็นคนเก่ง แต่สิ่งหนึ่งที่มันบอกก็คือ ความรับผิดชอบ ความสำเร็จทางการศึกษาจะเป็นตัวที่ช่วยสร้างความเชื่อมั่นได้ส่วนหนึ่งว่าคุณจะไม่ทิ้งงาน คนเก่งแต่ขาดความรับผิดชอบตรงจุดนี้ก็ไปต่อได้ยาก ไม่ใช่สำหรับธุรกิจนี้เท่านั้น แต่ทุกวงการก็เหมือนกัน อย่างไรก็ตาม ผมมองว่ามหาวิทยาลัยก็ไม่ใช่คำตอบสุดท้ายเหมือนกัน ผมให้ความสนใจในกระบวนความคิดของคนเป็นประการแรก โดยเฉพาะตรรกะสำคัญมากครับ สำหรับกลุ่มที่เป็น Web Programming การฉายแววไม่ได้ขึ้นอยู่กับผลการเรียนในมหาวิทยาลัย ถ้าผลงานเข้าตา มีทัศนคติที่ดีต่อการทำงาน ก็แปลว่าได้งานครับผม
9. ถ้าหากน้องๆ อยากทำงานสายเดียวกับคุณธนาบ้าง มีคำแนะนำไหมคะว่าควรจะศึกษา หรือมีคำแนะนำอย่างไร?
ต้องหัดเป็นคนกระตือรือร้น ใส่ใจกับสิ่งต่างๆ รอบตัว ทันโลก ทันเหตุการณ์ สายงานนี้ไม่ใช่เรื่องยาก และก็ไม่ใช่เรื่องใหม่สำหรับเด็กยุคนี้ แต่การจะประสบความสำเร็จ มันต้องใช้เวลา ประสบการณ์ และความทุ่มเท การศึกษา คือการใช้เงินซื้อประสบการณ์ของผู้อื่นมาเป็นของเรา หรือที่หลายคนพูดว่า การศึกษา คือการลงทุน ดังนั้น เมื่อลงทุนจ่ายเงินไปแล้ว เราก็ต้องใช้เงินตรงนี้ให้คุ้มค่า ต้องตั้งใจ ทุ่มเทกับการศึกษาจริงๆ ถึงจะเห็นผล งานด้านนี้ไม่สามารถวาดฝันในอากาศได้ ถ้าไม่ลงมือทำทุกวัน มันไม่มีทางสำเร็จ สิ่งที่สำคัญอีกประการ คือ ภาษาอังกฤษ ถึงจะรังเกียจแค่ไหนแต่มันก็จำเป็น การค้นหาแหล่งความรู้จากต่างประเทศเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการพัฒนาต่อยอดทางความคิดของเราได้
10. สุดท้ายอยากให้คุณธนาฝากถึงน้องๆ วัยรุ่น ที่สนใจงานทางด้านออนไลน์-ดิจิตอล
การเล่นเน็ต หรือท่องเว็บไซต์เพียงอย่างเดียวไม่ใช่คำตอบว่าเราเก่งแล้ว หรือเราสามารถเป็นเว็บมาสเตอร์ได้แล้ว โลกออนไลน์มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ถ้าเราใช้มันอย่างถูกต้อง เราก็จะได้เปรียบ ผมอยากให้วัยรุ่นไทยเข้าใจจุดประสงค์ในการใช้สื่อออนไลน์ และใช้มันได้อย่างถูกต้องครับ
สำหรับใครสนใจทำงานในสายนี้ แนะนำค่าย Young Webmaster Camp จากความร่วมมือของ สมาคมผู้ดูแลเว็บไทย , INET หรือ บริษัทอินเทอร์เน็ตประเทศไทย จำกัด มหาชน หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ และมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้มีการจัดค่ายที่รวบรวมนักศึกษาจากทั่วประเทศ ที่มีความสนใจ เกี่ยวกับวิชาชีพออนไลน์ยอดนิยม 4 สาขา ได้แก่ Web Marketing, Web Design, Web Content และ Web Programming พบเจอและเรียนรู้ประสบการณ์ใหม่ๆ ของวงการออนไลน์ด้วยกัน โดยครั้งนี้จัดเป็นครั้งที่ 10 ช่วงระหว่างวันที่ 20-23 ต.ค. 2555 ซึ่งถือเป็นทางด่วนสำหรับคนสนใจทำงานด้านเว็บและออนไลน์ที่จะได้พบปะกับพี่ๆ เจ้าของเว็บไซต์ไทยอันดับท็อปๆ มากหลายคนอย่างใกล้ชิดกันแบบพี่น้องเลยทีเดียว ติดตามรายละเอียดอย่างด่วนกันได้ที่ www.ywc.in.th ต้องรีบสมัครหน่อยเพราะปิดรับ 28 ก.ย.นี้.